Bu Yazıda Neler Okuycaksınız?
- Pakistan neden bir toplumsal sözleşmeye ihtiyaç duyuyor?
- Pakistan’ın yeniden kalkınması için ne öneriliyor?
- Hangisi önce gelir, özgürlük mü ekonomi mi?
Necip Fazıl Kısakürek der ki, “Devler gibi eserler bırakmak için, karıncalar gibi çalışmak lazım!” Dev olma gibi bir niyetimiz olmasa da karınca gibi çalışmayı arzu ettiğimiz doğrudur.
Toplumsal sözleşme konusu da akademik anlamda üzerinde en çok durduğum, araştırma yaptığım, fikir yürüttüğüm konuların başında gelmektedir. Bu minvalden hareketle konuyla ilgili çıkmış yayınları mümkün olduğunca takip etme gayreti gösteriyorum. Geçenlerde EBSCOhost veritabanında araştırma yaparken “Need for a new social contract” başlıklı bir makaleye rast geldim. İçeriğini okuyunca İbn Haldun’un devlet teorisi üzerine söylemleri çağrışım yaptı, O’nun düşünce anlayışına göre devlet nesilden nesile öğreti yoluyla gelişir ve güçlenir. Ancak nesiller arasındaki bağ koparsa hep bir sallantı ve tökezleme söz konusu olur. Pakistan’ın da yaşadığı durum biraz buna benziyor.
Makale, Pakistan’ın içinde bulunduğu çıkmazı anlatırken artık yeni bir toplumsal sözleşmeye ihtiyaç duyduğu gerçeği üzerinedir.
Makalede özetle:
73 yıllık bir tarihi olan Pakistan’ın geçmişinin yarım yamalak parlamenter demokrasi ve sıkı yönetim yasaları ile dolu olduğu, ancak bunların hiçbirinin ülkedeki iyileşme sürecine katkı sağlamadığı, iyi yönetişime, dürüst ve kendisini adamış lidere sahip ülkelerin şu an çok başarılı olduğu, ancak kendi ülke insanının artık tünelin sonunda ışığı göremediği belirtilmektedir.
Ayrıca özeleştirilerini de şu şekilde yapmaktadırlar:
“Ahlaksızlık, belki de dibe vurmamızın en önemli nedenlerinin başında gelmektedir. Çok para kazanma ve zengin olma arzusu bizleri yolsuzluğa bulaştırıyor ve durumumuz git gide kötüleşiyor. Hayatın her alanında yeni bir toplumsal sözleşmeye ihtiyacımız var, Pakistan Anayasası’nda devrimci reformlar gerçekleştirir, dürüst ve liyakat sahibi kişileri parlamentoya gönderebilirsek, o zaman sıradan ülke insanın hayatında iyileşmeler bekleyebiliriz.
Görüleceği üzere Pakistan yolsuzluk, ahlaki çöküş ve istikrarsızlıktan muzdarip. Ancak yazıda hiçbir şekilde özgürlük istencinden bahsedilmemiştir. Oysa ki yeni bir toplumsal sözleşme talebi salt özgürlük istencinden ortaya çıkmaktadır. Burada genel manada toplumsal değerlerin dejenere olmasına yönelik iktisadi ve ahlaki bir eleştiri söz konusu. Acaba kapilatilst sistemin yarattığı hegemonya, özgürlükten önce ekonomik refahı mı önceliyor?
Dr. Nurullah GÜNGÖR
nurullah@nurullahgungor.com.tr
Instagram: dr_ngungor
Makale Kaynağı:
Need for a new social contract. (2021, January 14). National Herald Tribune.